Borun-agro – ფერმერთა სახელმძღვანელო

      ფერმერთა სახელმძღვანელო

yayacho

ყაყაჩო

სახელი

ყაყაჩო

სამეცნიერო სახელი

Papaver rhoeas L.

მიეკუთვნება ერთლწიან ფართოფოთლოვან სარეველა მცენარეებს.

  ყაყაჩო სხვადასხვა სახელებითაა ცნობილი და ფართოდ გავრცელებული, მაგალითად: წითური, მინდვრის ყაყაჩო, ჭექა-ქუხილის ყვავილი,სიმინდის ყაყაჩო, სიმინდის ვარდი,  და სხვ. 

მორფოლოგიური მახასიათებლები:

  ყაყაჩოს არაერთი ფორმა და ჯიშია აღიარებული. ფოთლის ფორმა და მისი ე.წ ბუსუსები, თმები, ძალიან ცვალებადი მახასითებელია. ალბინოსი ნერგები ზოგჯერ შეიმჩნევა. არსებობს ყაყაჩოს ძირითადი პოპულაციები, რომლებმაც შეიმუშავეს წინააღმდეგობა გარკვეული ჰერბიციდების მიმართ. ყაყაჩოს სხვადასხვა სახეობა ხშირად გვხვდება ერთად, მაგრამ ნაპოვნია რამდენიმე ბუნებრივი ჰიბრიდი.

ბიოლოგია:

 ყვავილობა იწყება ივნისის შუა რიცხვებში იწურება ივნისის ბოლოს, ივლისის დასაწყისში და წყვეტილი ყვავილობა შემდეგ გრძელდება ოქტომბრამდე. მცენარეს შეუძლია 1 – დან 400 – მდე ყვავილის წარმოება ნიადაგის ნაყოფიერების და ვეგეტაციის ხანგრძლივობაზე. ყაყაჩოები ჩვეულებრივ მწერებით იმტვერება, თუმცა, სახეობაში მეტნაკლებად თვითგანაყოფიერება ხდება და, რადგან ყვავილის გახსნამდე სამტვრეები იხსნება, თვითგანაყოფიერება შეიძლება მოხდეს ჯვარედინი დამტვერვის წინ. საშუალო თესლის რაოდენობა თითო მცენარეზე მერყეობს 10 000 -დან 60 000 -მდე. იზოლირებულ მცენარეს შეიძლება ჰქონდეს 500 000 -ზე მეტი თესლი. თესლის რიცხვი შეესაბამება მცენარის მშრალ წონას. თესლის სიცოცხლის ხანგრძლივობა ნიადაგში 8 წელზე მეტია. ჩვეულებრივი ყაყაჩოს თესლი მწიფე კაფსულებისგან იფანტება ქარის მიერ. თესლი თავდაპირველად „გადაადგილდება“ 3 მ -მდე, მაგრამ საკმარისად მცირეა და შემდგომ ქარის მიერ იფანტება. თესლი აღმოჩენილია როგორც მარცვლეულთან შერეული, ასევე სხვა კულტურების თესლში.

გავრცელება

 ყაყაჩო არის ერთწლიანი ან მოზამთრე სარეველა,რომელიც  გვხვდება სახნავი მიწებზე, გზისპირა ადგილებში, მიტოვებულ ადგილებსა და სხვა დაზიანებულ დასახლებებში. ის ძირითადად ინგლისსა და სამხრეთ შოტლანდიაში გვხვდება, მაგრამ უფრო იშვიათია უელსში და შოტლანდიის დიდ ნაწილში. ის ბრიტანეთში 1000 ფუტზე მაღლა არ არის დაფიქსირებული. ჩვეულებრივ ყაყაჩო არის სიმინდის მინდვრის ხშირი სარეველა მსუბუქ, მშრალ, ქვიშიან და მძიმე ნიადაგებზე, უფრო მცირე ფართობზე მძიმე ნიადაგებზე. ის ხშირად ასოცირდება pH 6.0 -დან 8.0 -მდე ნიადაგთან. 

კონტროლი:

 კონტროლს ეხმარება იმის უზრუნველყოფა, რომ მხოლოდ სუფთა მოსავლის თესლი დავთესეთ. სადაც დათესვა ხდება, თესლის მოხვედრა ნიადაგის ზედაპირზე ან მის მახლობლად ხელს შეუწყობს გაზაფხულზე აღმოცენების პროცესს. თავიდან უნდა იქნას აცილებული ღრმა კულტივაცია. მშრალ ამინდში ფარცხვა გაანადგურებს აღმოცენებულ ნერგებს. ძირხვენიანი კულტურების როტაციაში(მორიგეობით დათესვა) ჩართვა ხელს შეუწყობს კულტურის დიდი რაოდენობის შემცირებას.

 ყოველწლიურმა, გამოჩენილს შემდგომ, რიგრიგობით ხვნამ კარგი შედეგები გამოიღო. ნათესების მოჭრა, ნიადაგის ზედაპირზე ან მის ქვემოთ, ან სრული დამარხვა იძლევა საუკეთესო კონტროლს. ნაწილობრივ დამარხული ნერგები, რომელთა ფესვები ჯერ კიდევ დამაგრებულია, შეიძლება აღდგეს. უფრო მცირე ნერგები გამოდის უხეში გრუნტის ნიადაგიდან, ვიდრე წვრილი თესლი. ყოველ მე -5 წელიწადში 15 წლიანი პერიოდის განმავლობაში თესლის რაოდენობა თანდათან მცირდება, თუკი სარეველების კარგი კონტროლი შენარჩუნდება შემდგომ წლებში. 

დამატებითი ინფორმაცია

 თუ პირუტყვი დიდი რაოდენობით ჭამს ყაყაჩოს, შხამიანია (როდინი). თესლი გამოიმუშავებს მშვენიერ ზეთს და ზოგჯერ გამოიყენება ცომეულში- პურსა და ნამცხვრებში. ჩვეულებრივ ყაყაჩოს აქვს სამკურნალო დანიშნულება, მათ შორის როგორც მსუბუქი დამამშვიდებელი. ნათქვამია, რომ კანზე გამოყენებული ფურცლების ინფუზია ამცირებს ნაოჭებს.

Shopping cart