ბორდო: ფერმერების საიმედო დამხმარე სოკოვანი დაავადებების წინააღმდეგ

ბორდო: ფერმერების საიმედო დამხმარე სოკოვანი დაავადებების წინააღმდეგ

როგორც აგრონომთა შორის ერთ-ერთი უძველესი და ყველაზე გავრცელებული საშუალება, ბორდო დღემდე ინარჩუნებს თავის მნიშვნელობას. ეს არის ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტური ფუნგიციდი, რომელიც წარმატებით გამოიყენება სოკოვანი დაავადებების წინააღმდეგ საბრძოლველად.

ბორდოს აღმოჩენის ისტორია

ბორდოს ხსნარის ისტორია საფრანგეთის ქალაქ ბორდოდან იწყება, სადაც მე-19 საუკუნეში ფრანგი ბოტანიკოსი პიერ მარი ალექსის მილარდეტი ვაზის ჭრაქის (Peronospora) ეპიდემიას ებრძოდა. მან შეამჩნია, რომ იმ ვაზის მტევნებზე, რომლებიც გზის პირას იზრდებოდა და კირისა და სპილენძის სულფატის ნარევით იყო დამუშავებული, ჭრაქი არ ვითარდებოდა. ეს ნარევი თავდაპირველად იმისთვის გამოიყენებოდა, რომ ქურდებს ყურძენი აღარ მოეპარათ (მწარე და უსიამოვნო გემოს გამო). მილარდეტი დაინტერესდა ამ ფენომენით და კვლევის შედეგად დაამტკიცა, რომ სწორედ ამ ნარევს გააჩნდა დაცვითი თვისებები სოკოვანი დაავადებებისგან. ამ აღმოჩენამ რევოლუცია მოახდინა სოფლის მეურნეობაში და დღემდე აქტუალურია.

ბორდოს ფხვნილი და ხსნარი: მომზადება და გამოყენება

ბორდოს ხსნარი შედგება სპილენძის სულფატისა (იგივე “შაბიამანი”) და კირის ნარევისგან. ამ ორი კომპონენტის შერევით მიღებული ხსნარი ქმნის ლურჯ, წებოვან მასას, რომელიც მცენარეების ფოთლებზე და ტოტებზე ედება და იცავს მათ სოკოვანი დაავადებებისგან. ამიტომ, როდესაც საუბარია ბორდო შესაწამლი-ზე, იგულისხმება სწორედ ეს პრევენციული საშუალება.

დღეს ბორდოს ხსნარის მომზადების ორი გზა არსებობს. პირველი, უფრო შრომატევადი, მაგრამ ტრადიციული მეთოდი, არის კომპონენტების ცალ-ცალკე მომზადება.

ბორდოს ხსნარის დამზადება: ტრადიციული წესი

ბორდოს ხსნარის დამზადება მოითხოვს სიზუსტეს და სწორ პროპორციებს. ბორდოს ხსნარის ფორმულა დამოკიდებულია მის კონცენტრაციაზე. ყველაზე ხშირად გამოიყენება 1%-იანი ან 3%-იანი ხსნარი.

• 1%-იანი ხსნარისთვის საჭიროა 100 გრამი სპილენძის სულფატი და 100-150 გრამი კირი 10 ლიტრ წყალზე.
• 3%-იანი ხსნარისთვის საჭიროა 300 გრამი სპილენძის სულფატი და 300-450 გრამი კირი 10 ლიტრ წყალზე.

მომზადებისას:

1. სპილენძის სულფატის ხსნარი: საჭირო რაოდენობის სპილენძის სულფატი იხსნება თბილ წყალში.
2. კირის რძე: ცალკე ჭურჭელში იხსნება კირი წყალში, სანამ არ მიიღება ერთგვაროვანი სითხე, რომელსაც კირის რძეს უწოდებენ.
3. შერევა: მთავარი პრინციპი არის სპილენძის ხსნარის ჩასხმა კირის რძეში, ნელ-ნელა და მუდმივი მორევით. არასოდეს გააკეთოთ პირიქით, რადგან ამან შეიძლება ხსნარი დააზიანოს და მცენარეც დაწვას.

ბორდოს ფხვნილის გამოყენება: ჰექტაშ ბორდოს ინსტრუქცია

თუ არ გსურთ ცალკეული კომპონენტების შერევით წვალება, თანამედროვე ფერმერებისთვის არსებობს უფრო მარტივი და კომფორტული გზა – მზა ბორდოს ფხვნილი. ეს არის წინასწარ შერეული მშრალი ნარევი, რომელიც უბრალოდ წყალში უნდა გაიხსნას. ამის წყალობით, ბორდოს ფხვნილის მომზადება ბევრად მარტივია და შეცდომის დაშვების რისკიც მინიმუმამდეა დაყვანილი. ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ბრენდი, რომელიც ასეთ პროდუქტს გვთავაზობს, არის ჰექტაშ ბორდო. როცა ფერმერები ამბობენ ჰექტაშ ბორდო-ს, ისინი სწორედ მზა ფხვნილს გულისხმობენ.

ჰექტაშ ბორდოს გამოყენების ინსტრუქცია:

• მოსამზადებელი ეტაპი: მოათავსეთ საჭირო რაოდენობის ფხვნილი წყლიან ავზში და დაელოდეთ დაშლას.
• შერევა: საფუძვლიანად აურიეთ წყალი, სანამ არ მიიღებთ ერთგვაროვან ხსნარს.
• გამოყენება: მომზადებული ხსნარი უნდა გამოიყენოთ მომზადებიდან 48 საათის განმავლობაში.

ბორდოს უპირატესობები და ნაკლოვანებები

როგორც ნებისმიერ საშუალებას, ბორდოსაც აქვს თავისი დადებითი და უარყოფითი მხარეები, რაც უნდა გავითვალისწინოთ გამოყენებამდე.

უპირატესობები:

• ფართო სპექტრის მოქმედება: ბორდო ეფექტურია სოკოვანი დაავადებების ფართო სპექტრის წინააღმდეგ.
• ხანგრძლივი დაცვა: მცენარეზე მიკრობული საფარის ფორმირების გამო, ის უზრუნველყოფს დაცვას ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში, რადგან სპილენძის იონები ნელ-ნელა გამოიყოფა და იცავს მცენარეს.
• მდგრადობა: წვიმის მიმართ შედარებით მდგრადია, რაც მნიშვნელოვანია არასტაბილური კლიმატის პირობებში.

ნაკლოვანებები:

• ტოქსიკურობა: სპილენძის მაღალმა კონცენტრაციამ შეიძლება გამოიწვიოს მცენარის დამწვრობა, განსაკუთრებით ცხელ ამინდში.
• ვიზუალური ეფექტი: შესხურების შემდეგ მცენარის ფოთლებზე რჩება ლურჯი ლაქები, რაც ხანდახან არასასურველია.
• ნიადაგზე გავლენა: ხანგრძლივმა და ხშირმა გამოყენებამ შეიძლება გამოიწვიოს ნიადაგში სპილენძის დაგროვება, რაც გრძელვადიან პერსპექტივაში შეიძლება უარყოფითად აისახოს ნიადაგის ჯანმრთელობაზე.

რაში გამოიყენება ბორდოს ხსნარი?

რაში გამოიყენება ბორდოს ხსნარი? მისი მთავარი დანიშნულება სოკოვანი დაავადებების პრევენციაა. ის გამოიყენება ისეთ მავნე დაავადებებთან საბრძოლველად, როგორიცაა:

• ვაზის ჭრაქი და ნაცარი.
• ვაშლისა და მსხლის ქეცი.
• ატმისა და ქლიავის ფოთლების სიდამპლე.
• თხილის და სხვა კულტურების სოკოვანი დაავადებები.

ფუნგიციდი ბორდო განსაკუთრებით ეფექტურია, როდესაც მას პროფილაქტიკისთვის იყენებენ, ანუ დაავადების პირველი ნიშნების გამოჩენამდე. რადგან ის დამცავი ფუნგიციდია, ის ქმნის ბარიერს, რომელიც ხელს უშლის სოკოს სპორების მცენარეზე აღმოცენებას.

ბორდოს ხსნარისა და სპილენძის სულფატის ფასი

როდესაც საუბარია ბორდოს ხსნარის ფასზე, გასათვალისწინებელია, რომ საბოლოო პროდუქტის ღირებულება დამოკიდებულია როგორც ბორდოს ფხვნილის ფასზე, ისე ცალკეული კომპონენტების – სპილენძის სულფატის ფასზე. უმეტეს შემთხვევაში, მზა ფხვნილის შეძენა უფრო ძვირია, ვიდრე ცალკეული კომპონენტების ყიდვა, თუმცა, როგორც აღინიშნა, მისი გამოყენება ბევრად მარტივი და უსაფრთხოა.

ბორდო არის კლასიკური და საიმედო საშუალება, რომელიც ყველა ფერმერის არსენალში უნდა იყოს. მისი პრევენციული თვისებები და ფართო სპექტრის მოქმედება უზრუნველყოფს, რომ თქვენი მოსავალი დაცული იქნება ყველაზე გავრცელებული სოკოვანი დაავადებებისგან. 

მზა ბორდოს ფხვნილი, მაგალითად, ჰექტაშ ბორდო, საგრძნობლად აადვილებს მცენარეთა დაცვის პროცესს და საშუალებას იძლევა, სწრაფად და ეფექტურად იზრუნოთ მოსავალზე.